ESİAD’dan OSB yasa tasarısı değerlendirmesi
Ege Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (ESİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Karabağlı, organize sanayi bölgeleri yasa tasarısı ile ilgili değerlendirme yaptı. Yasa tasarısının olumlu yanları olmakla birlikte müteşebbis heyetlerin sürekli organ haline getirilerek, müteşebbis heyet başkanının vali ya da kaymakam olmasının sakıncalarına işaret eden Karabağlı, bunun OSB’lerin hızlı ve etkin karar alma gücüne zarar vereceğini söyledi.
Türkiye’de sanayi faaliyetlerinin gelişiminde önemli rol oynayan organize sanayi bölgelerine (OSB) hukuki alt yapı kazandıran 12.04.2000 tarihli ve 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununun yatırım ve iş yapma ortamlarının iyileştirilmesi amacına hizmet ettiğini belirten Karabağlı, söz konusu Kanunda, zamanla ortaya çıkan ihtiyaçların ve bazı eksikliklerin karşılanması amacıyla değişiklik yapılması amacıyla hazırlanan Kanun Teklifi Taslağının genel olarak olumlu bulunduğunu kaydetti.
“OSB’lerin başarısı kendi kendini yönetmesidir”
Taslak ile, OSB’lerde Genel Kurul şartları oluşsa dahi, Müteşebbis Heyetin devam etmesi yani sürekli organ haline dönüşmesinin düzenlendiğini dile getiren Karabağlı, “Ayrıca Müteşebbis Heyet başkanının vali ya da kaymakam olması ve Müteşebbis Heyetin sona erdiği OSB’lerde yeniden Müteşebbis Heyetin oluşturulması zorunluluğu getirilmektedir. Öncelikle, OSB yönetiminin süreklilik arz edecek şekilde il özel idaresinin başı olan ve ilin huzur ve güvenliğinden, devlete bağlı tüm kuruluşların denetiminden sorumluluk gibi birçok görevi bulunan valiye (veya kaymakam) devredilmesi halinde, OSB’lerin en önemli özelliği olan “hızlı ve etkin karar verme ve uygulamaya koyma” gücü zarar görebilecektir. Gerek üretim potansiyeli, ihracat hacmi ve istihdam oluşumu, gerekse katılımcılarına sunduğu alt ve üst yapı olanaklarıyla ülkemizin önde gelen OSB’lerine bakıldığında, bunların genel kurul yapmış ve yönetimi sanayiciye geçmiş OSB’ler olduğu görülmektedir. OSB’lerin gelişmesinde ve başarılı olmasındaki en önemli unsur, kuruluşundan sonra belirli aşamalardan geçerek katılımcıları yönetime dahil etmesi ve sonunda genel kurul marifetiyle kendi kendini yönetebilen yapılar haline dönüşmesidir” dedi.
Serbest piyasa ekonomisi ile bağdaşmıyor
İmalat sanayii sektörünün ihtiyaçları ve sorunları, talep konusunda ulusal ve uluslararası pazarlardaki gelişmeler, rakiplerinin durumu gibi konularda en somut bilgi ve tecrübenin sanayicilerde olduğuna işaret eden Karabağlı, “Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın güçlü ve yetkin denetim mekanizması içinde zaten denetlenmekte olan OSB’lerin yönetiminde merkezi idareye geri dönülmesi ve bölge sanayicisinin kendi yöneticisini doğrudan seçemeyecek olması OSB’ler için geriye gidiş olarak görülmektedir. Ayrıca, yabancı yatırımcı üzerinde de olumsuz etkileri olacağı düşünülen bu düzenleme, serbest piyasa ekonomisi anlayışıyla da bağdaşmamaktadır” diye konuştu.
“Yüzde 1’lik Bakanlık kesintisi sanayiciye ilave yük getirecektir”
Öte yandan, arsa tahsis ve/veya satışı yapılmış ancak henüz üretime geçmemiş OSB’lerde şirketlere sermaye taahhüdü yoluyla yeni ortak alınmasında ya da şirket ortaklarınca yapılacak pay devirlerinde ya da şirket birleşme ve bölünmelerinde Bakanlık onayının getirilmiş olmasının da OSB’lere yatırımcı talebini ciddi şekilde düşürebileceğini vurgulayan Karabağlı, şöyle konuştu: “Aynı şekilde, OSB’lerin yatırım kararlarına ilişkin usul ve esasların Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceğine dair hüküm belirsizlik yaratmaktadır. OSB’ler, kar amacı gütmeyen, sanayicilerin ve Bölgenin ihtiyaçlarına göre yatırım yapan, sürekli bir geliri olmayan kuruluşlardır. Taslak ile, OSB’lerin yıllık brüt gelirlerinin yüzde 1’inin KOSGEB, TÜBİTAK, Kalkınma Ajansı destek programlarında kullanmak üzere Bakanlığa aktarılması düzenlenmektedir. Bu kesintinin, OSB’lerin yatırım maliyetlerini artıracağı açıktır. OSB’lerin sınırlı kaynaklarından pay aktarılmasını istemek OSB’leri zorlayacak, özellikle mevcut ekonomik koşullarda sanayiciye ilave bir yük getirilmesi olumsuz karşılanacaktır.”
“Olumlu birçok madde bulunuyor”
Karabağlı kanun taslağında olumlu birçok maddenin de olduğuna dikkat çekerek, bunların da sanayiciye kolaylık sağladığını anlattı. Karabağlı, “OSB’lere ilişkin yer seçimi sürecinin bazı durumlarda kolaylaştırılması, sanayi lekesi olan alanlarda yer seçimi olmadan OSB kurulmasına imkân tanınması. OSB’lere başka iç ve dış kaynaklardan kullandıkları krediler için Bakanlıkça kredi faiz desteği verilmesi. Zaten uygulamakta olan ön tahsis sürecinin resmi hale getirilmesi. Parsel birim fiyatlarının hesaplama şeklinin kaldırılması gibi hususlar olumlu bulunmuştur” diye konuştu.
